HARMONİK Tanımı;
Elektrik Tesislerinde ideal olan şebeke geriliminin ve çekilen akımın sinüoidal formda olmasıdır. Fakat şebeke gerilimi sinüsoidal olmasına rağmen , yüklerin nonlineer özellikte olmasından dolayı (ki bu yükler güç elektroniği düzenleri ark fırınları vb.dir.)çekilen akımda nonlineerdir. Bundan dolayı çekilen gerilimin dalga şekli de sinüsoidal değildir. Sinüsoidal özelliğini kaybeden ancak zamana göre periyodik olarak yinelenen gerilim ve akım dalga şekli temel frekansın (50 hz) katları şeklinde sistemde var olur. Oluşan, temel frekansların katları şeklindeki akım ve gerilimler temel frekans akım ve gerilimleri ile bileşke meydana getirerek sistem akım ve gerilimlerini oluştururlar. Artık bu bileşke sistem akım ve gerilimi Sinüs formunda değildir biz buna HARMONİK diyoruz.
Efektif akım
I rms= √I₁²+I₂²+I₃²+…..+In²
Bir sistemde faz akımı ölçülürken kullanılan ampermetre eğer rms ölçüm yapan bir ampermetre ise ölçülen faz akımı 50 Hz bileşenli faydalı ana akım ile eğer varsa diğer frekanslı harmonik akımlarının karesel ortalaması olarak çıkacaktır.Aynı ölçüm rms ölçüm tekniği kullanmayan bir ampermetre ile yapıldığında ise ,sadece 50 Hz bileşenli faydalı ana akım dalgası ölçülmüş olunacaktır.Tabi bu durumda eğer sistemde yüksek frekanslı harmmonik akımları mevcut ise , rms öölçüm yapan ampermetre ile temel frekans akımını ölçen ampermetrenin gösterdiği değerler farklılık arz edecektir.Formüldende anlaşılacağı üzere sistemde harmonik akımlarının akması rms akımın yükselmesine neden olacaktır.
Efektif Gerilim . Vrms = √V₁²+V₂²+V₃²+…..+Vn²
Akım için söz konusu ölçüm ve tespitler gerilim ölçümleri içinde geçerlidir. Gerilim ölçümü yapılırken de rms ölçüm yapan cihazlar ile rms tekniği kullanmadan ölçüm yapan cihazlar arasında yüksek frekanslı harmoniklerin varlığına bağlı olarak farklılıkların olması söz konusundur.
Harmonik Üreten Elemanlar ve Harmonik Kaynakları
• Generatörler
• Transformatörler
• Arkla Çalışan İşletme Araçları
• Güç Elektroniği Sistemleri ( Motor hız Kontrol Düzenleri,HVDC,UPS,Statik VAR Generatörleri,Güç Doğrultucu Devreler)
• Bilgisayarlar
• Elektronik Aydınlatmalar